Pałac w Staniszowie Górnym oraz towa­rzy­szący mu stary park powstały pod koniec XVIII w. W owym cza­sie w Sudetach zakła­dano wiele takich kom­plek­sów, a do ich two­rze­nia zatrud­niano wybit­nych spe­cja­li­stów z całego świata. Parki cha­rak­te­ry­zują się wyso­kimi walo­rami przy­rod­ni­czymi i kul­tu­ro­wymi, i dla­tego wła­śnie powinny być obej­mo­wane opieką. Niestety, ze względu na zanie­cha­nie zabie­gów pie­lę­gna­cyj­nych więk­szość par­ków okres świet­no­ści ma już za sobą, a co gor­sza, brak rów­nież per­spek­tyw na ich odno­wie­nie. Park pod­wor­ski w Staniszowie Górnym jest jed­nym z naj­le­piej zacho­wa­nych tego typu obiek­tów w Sudetach. Przeprowadzone tu prace restau­ra­tor­skie pozwo­liły przy­wró­cić jego dawny urok. Wykonano nasa­dze­nia uzu­peł­nia­jące oraz sze­reg zabie­gów pie­lę­gna­cyj­nych, zapew­nia­ją­cych dobrą kon­dy­cję rosną­cych tu drzew. Wśród nich możemy spo­tkać okazy o naprawdę impo­nu­ją­cych rozmiarach. Są to mię­dzy innymi: dąb szy­puł­kowy o obwo­dzie ponad 480 cm świerk pospo­lity mie­rzący 390 cm obwodu pnia. Spośród innych posa­dzo­nych tu drzew warto wymie­nić dorodne okazy dębu czer­wo­nego, cho­iny kana­dyj­skiej, modrze­wia euro­pej­skiego czy limby. Wczesną wio­sną kwit­nie waw­rzy­nek wil­cze­łyko (fot. 1), jedna z naj­wcze­śniej zakwi­ta­ją­cych roślin. Na traw­niku w parku pod­wor­skim rośnie pocho­dzący w Kaukazu i gór Azji Mniejszej prze­tacz­nik nit­ko­waty (fot. 2). Dzięki szcze­gól­nej bio­lo­gii roślina ta potrafi nie­raz zdo­mi­no­wać łąki, pastwi­ska i traw­niki sta­jąc się poważ­nym zagro­że­niem dla lokal­nej przy­rody i gospo­darki. Choć jego obec­ność w Sudetach udo­ku­men­to­wana została już w 1942 roku, dotąd gatu­nek ten znany jest jedy­nie z kilku sta­no­wisk i nie wyka­zuje ten­den­cji do eks­pan­sji, tak jak w innych regio­nach Europy. Interesujące rośliny spo­tkamy także na murze ota­cza­ją­cym pałac. Jednym z nich jest zanok­cica murowa (fot. 3) – paproć natu­ral­nie rosnąca w szcze­li­nach i na wychod­niach skal­nych na pod­łożu zasa­do­wym. Z koleicym­ba­la­ria blusz­czy­ko­wata (fot. 4) to gatu­nek obcy trwale zado­mo­wiony w naszym kraju, rosnący na pod­łożu zasob­nym w wapń. Obie rośliny spo­ty­kamy cza­sem na murach, do budowy któ­rych użyto wapien­nej zaprawy. Ze względu na ogra­ni­cze­nie gospo­da­ro­wa­nia w obrę­bie par­ków pod­wor­skich mogły rów­nież prze­trwać cenne typy sie­dlisk przy­rod­ni­czych. We wschod­niej czę­ści kom­pleksu znaj­duje się nie­wielki frag­ment wil­got­nej łąki, na któ­rej w maju i czerwcu możemy obser­wo­wać kwit­nące okazy stor­czy­ków –sto­plamka sze­ro­ko­list­nego (fot. 5) i sto­plamka Fuchsa.

Podziel się:

•