Zapraszamy na wycieczkę grzyboznawczą “Z koszykiem …. w Bory Dolnośląskie”
Zachodniosudeckie Towarzystwo Przyrodnicze
zaprasza w niedzielę (13.10.2019) na wycieczkę grzyboznawczą:
„ Z koszykiem …. w Bory Dolnośląskie”
Trasa wycieczki: Jelenia Góra – Zagajnik – Zebrzydowa – Jelenia Góra. Lasami Borów Dolnośląskich idziemy z Zagajnika do Zebrzydowej (około 7 km w linii prostej). Trasa wiedzie leśnymi drogami, jest lekka, łatwa i przyjemna.
Atrakcje turystyczno krajobrazowe mijane po drodze: rzeka Czerna Wielka (w górnym biegu) — jedna z ważniejszych rzek w Borach Dolnośląskich, lewy dopływ Bobru; zbiornik retencyjny „Asuan” — ostoja rzadkich ptaków wodnych (może zobaczymy orła bielika); przedwojenna, murowana wieża obserwacyjna; malownicze stawy w dawnych wyrobiskach kaolinu przy niedawno wybudowanej autostradzie i na koniec odwiedzimy najstarszy bluszcz w Polsce zwany „Bluszczem Kolejarzy”, koło stacji PKP w Zebrzydowej.
Na pewno znajdziemy liczne ciekawostki mykologiczne, a przy okazji napełnimy koszyki borowikami, podgrzybkami, koźlarzami, rydzami … .
Spotykamy się na dworcu PKP w Jeleniej Górze.
Wyjazd z Jeleniej Góry (kierunek Goerlitz): 7.48 — Przyjazd do Zagajnika: 9.48
Powrót z Zebrzydowej: 15.28 – Przyjazd do Jeleniej Góry: 17.31 lub
Powrót z Zebrzydowej:17.31 – Przyjazd do Jeleniej Góry:19.21 (do wyboru).
Zapraszamy!
Fotorelacja z wycieczki w Góry Kaczawskie
- Łąka w okolicach Kaczorowa– siedlisko pełnika.
- Pełnik europejski w pełni kwitnienia.
- Żwawo ku botanicznej przygodzie.
- Nie taki znów pospolity obuwik pospolity– największy polski storczyk.
- Gwiazda wycieczki miała swoich fanów.
- Pokrzyk wilcza jagoda– piękna i niebezpieczna
- Gnieźnik leśny– jego nazwa pochodzi od splątanych na kształt ptasiego gniazda korzeni
- Podejźrzon księżycowy wspólnymi siłami udało się go wypatrzeć w kamieniołomie na Miłku
- Storczyk męski na Przełęczy Widok
Wycieczka storczykowa, niedziela – 02.06.2019.
Kwitną już największe polskie storczyki-obuwiki a także buławniki, pełniki europejskie i inne gatunki, to znaczy jest najwyższy czas na wycieczkę w Góry Kaczawskie!!!
Szczegółowy program:
10.00 — zbiórka uczestników na parkingu przy ”Biedronce” na Zabobrzu (Al. Jana Pawła II w Jeleniej Górze).
Przejazd do Kaczorowa własnymi pojazdami. Na łąkach podmokłych liczne okazy pełnika europejskiego i interesujące gatunki roślin łąkowych.
Następnie wizyta w rezerwacie „Buki Sudeckie”, gdzie spotkamy liczne gatunki roślin runa z lilią złotogłów, czosnkiem niedźwiedzim. W kamieniołomie wapieni stanowiska kokoryczki wonnej, listery jajowatej i gółki długoostrogowej.
Przejazd do Grudna, poszukiwanie okazów obuwika pospolitego i wilczej jagody na górze Wapniki.
Przejazd do Wojcieszowa i spacer po rezerwacie „Góra Miłek”. Tu stanowiska podkolana białego, buławników, podejźrzona księżycowego, ożanki pierzastosiecznej, irgi zwyczajnej. Wejście na wierzchołek Cisowa, gdzie znajduje się naturalne stanowisko cisa i niewielkie jaskinie — schroniska będące miejscem dwudziestowiecznych odkryć paleontologicznych i archeologicznych. Na wierzchołku o nazwie Młyniec jedyne w Polsce stanowisko cyklamena purpurowego, który niestety zakwitnie dopiero w sierpniu.
W okolicy Podgórek i Wojcieszowa możliwe wejście do którejś z jaskiń krasowych, uzależnione od chęci i kondycji uczestników. Należy zabrać oświetlenie typu „czołówka”, odpowiednie obuwie i ubranie (takie których nie szkoda), gdyż pod ziemią jest mokro i zimno.
Przełęcz Widok — prezentacja panoramy Sudetów Zachodnich ze stoków Łysej, spacer po łąkach półnaturalnych ze stanowiskami gółki długoostrogowej , storczyka szerokolistnego i męskiego.
17.00 Powrót do Jeleniej Góry przez Dziwiszów.
Wycieczkę prowadzi przewodnik sudecki Marian Bochynek, tel. 601342177. Mile widziana telefoniczna zapowiedź uczestnictwa.
Uwaga: Nie zapewniamy transportu, uczestnicy wycieczki sami powinni zadbać o transport samochodowy. Doświadczenie skłania nas, by wszystkim chętnym polecić umówienie się w kilka osób na jedno auto. Udział w wycieczce jest bezpłatny. Uczestnicy we własnym zakresie powinni ubezpieczyć się od następstw nieszczęśliwych wypadków.
Serdecznie zapraszamy!
Wiosna z bloga mykologa– Twardnica bulwiasta
Wraz z kwitnieniem zawilców rozwija się szereg grzybów pasożytniczych porażających ten gatunek. Są to głównie pospolite grzyby mikroskopijne, deformujące pędy i liście (np. Transchelia anemones, Ochrospora ariae, Urocystis anemones).
Wyjątkowym, grzybowym pasożytem zawilców jest Twardnica bulwiasta (Dumontinia tuberosa). Jest to grzyb, który pasożytuje na ich kłączach. Jesienią tworzy on podziemne skleroty, twarde, bulwiaste organy przetrwalnikowe o średnicy do 1 cm. Dopiero wiosną wyrastają z nich owocniki. Początkowo są one pucharkowate, później miseczkowate, a w końcu płaskie, tarczowate o średnicy 1–3 cm. Barwa owocników to różne odcienie brązu w zależności od warunków pogodowych. Charakterystyczną cechą owocników jest przechodzenie w dolnej części w gruby, kilkucentymetrowej długości sznur grzybni łączący owocniki ze sklerotą. Twardnica bulwiasta występuje wszędzie tam, gdzie rośnie żywiciel – zawilec gajowy. Nie jest w naszym regionie gatunkiem rzadkim. Okres owocnikowania grzyba, to okres kwitnienia zawilców; więc trzeba ich szukać już teraz!
Wiosna z bloga mykologa –Smardzówka czeska
W okolicach Jeleniej Góry występują już grzyby smardzowate. Jako pierwsze pojawiły się smardzówki czeskie (Verpa bohemica). Jej owocniki są typowe dla tej grupy grzybów, składają się z trzonka i żółtobrązowego, dzwonkowatego kapelusza o charakterystycznie pofałdowanej powierzchni. Kapelusz smardzówki, w odróżnieniu od smardzy, jest w dolnej części wolny, nie przyrośnięty do trzonu, po czym łatwo je odróżnić. Smardzówka czeska chętniej rośnie w miejscach ciepłych i nasłonecznionych, zwłaszcza na podłożu wapiennym. Częściej znajdziemy ją w Górach i Pogórzu Kaczawskim, ale znana jest także z Karkonoszy (Grzbiet Lasocki). Tegoroczne owocniki były znalezione i fotografowane w zaroślach w otoczeniu kamieniołomu w Mysłowie.
Dlaczego smardzówka „czeska”? Otóż po raz pierwszy dla nauki naszego grzybka opisał Julius Vincenz von Krombholz (1782–1843), pod nazwą (Morchella bohemica), czyli nazwał go „patriotycznie” – smardz czeski. Odkrywca smardzówki urodził się w niewielkiej, czeskiej miejscowości Horní Police koło Liberca. To zaledwie 90 km od Jeleniej Góry! Jego rodzicami byli miejscowy nauczyciel oraz córka piekarza. W 1814 roku ukończył studia medyczne na Uniwersytecie w Pradze. Był wybitnym lekarzem i człowiekiem o ogromnym sercu. Leczył rannych w kampaniach napoleońskich, pomagał biednym studentom, ale był przede wszystkim wielkim naukowcem. Medyczne osiągnięcia Juliusa Kromholza były na tyle doniosłe, że w 1831 został rektorem Uniwersytetu Karola w Pradze. Otrzymał też tytuł honorowe obywatelstwo Pragi i tytuł szlachecki. Jego zmumifikowane serce po dziś dzień znajduje się w Klinice Chorób Wewnętrznych praskiego Uniwersytetu.
Jego działalność mykologiczna to działalność drugoplanowa, po części hobbystyczna, choć i tu miał wybitne osiągnięcia. Zajmował się toksycznością grzybów, odkrył i opisał kilka nowych gatunków dla nauki, był autorem jednego z pierwszych atlasów grzybów w Czechach, z pięknymi, naturalistycznymi rycinami, które sam namalował. Na jego cześć utworzono nowy rodzaj grzybów (Krombholzia)- (koźlarz), a mieszkańcy małej czeskiej miejscowości Horní Police (obecnie zamieszkiwana przez ok. 700 osób), dumni ze swojego dawnego mieszkańca, ufundowali w 2011 roku tablicę i umieścili ją na budynku, gdzie się urodził.
- Smardzówka czeska
- Smardzówka czeska
- Smardzówka czeska
Wiosna z bloga mykologa– Czareczka czarniutka
Czareczka czarniutka (Pseudoplectania nigrella (Pers.) Fuckel) — jest gatunkiem charakterystycznym dla wczesnej wiosny– wytwarza owocniki od lutego do kwietnia. Są one miseczkowate, z wiekiem rozpostarte, czarniawe, o średnicy do 2–3 cm. Grzyb występuje najczęściej w wilgotnych borach świerkowych, zwykle na brzegach lasu i na poboczach leśnych dróg. Zazwyczaj rośnie w skupieniach, do kilku zrośniętych ze sobą miseczkowatych owocników, rzadziej pojedynczo. Łatwiej go zauważyć w wilgotną pogodę ze względu na błyszczącą, wewnętrzną powierzchnię owocników. Jest gatunkiem dość rzadkim, występuje głównie na obszarach górskich, także w Sudetach Zachodnich, ale ze względu na barwę owocników bywa z pewnością przeoczany.
Niestety, o tej samej porze występują gatunki podobne, np. opisana niedawno z Czech Pseudoplectania lignicola, którą można odróżnić od czareczki czarniutkiej tylko po cechach mikroskopowych. Jej owocniki wyrastają na drewnie iglastym, w Polsce nie była dotychczas wyróżniana.
Z owocników czareczki czarniutkiej wyizolowano niedawno peptyd o bardzo silnym działaniu antybakteryjnym, nad którym prowadzone są badania przez firmą farmaceutyczną Novozymes. Kto wie, jaką rolę odegra nasz grzybek w przyszłej medycynie.
- Czareczka czarniutka
- Czareczka czarniutka
- Czareczka czarniutka
Wiosna z bloga mykologa– Orzechówka mączysta
Wiosną warto przyjrzeć się gałązkom świeżo obumarłych, ale jeszcze stojących leszczyn i olch. Na nich spotkać można owocniki wczesnowiosennego grzybka – Orzechówki mączystej (Encoelia furfuracea). Właściwie owocniki rozwijają się już zimą wystając spod spękanej kory w postaci grubych, cynamonowo zabarwionych kul. Są one skupione zwykle w pęczki i mają charakterystyczną, grubo otrębiasto-łuseczkowatą powierzchnię. W miarę rozwoju owocniki rozchylają się gwiazdkowato, ukazując gładką, zarodnikonośną powierzchnię. Dojrzewają właśnie teraz, w marcu. Orzechówka mączysta jest grzybem łatwym do zauważenia. Pojedyncze, dojrzałe owocniki osiągają do 1,5 cm średnicy, a ich skupienia do kilku cm. Gdzie je można spotkać? Tam, gdzie rosną leszczyny i olchy, czyli wszędzie.
- Orzechówka mączysta
- Orzechówka mączysta
- Orzechówka mączysta
Wiosna z bloga mykologa– Szczeciniak jaworowy
Szczeciniak jaworowy (Hymenochaete carpatica) przez bardzo wiele lat nie był znany europejskim mykologom. „Ukrywał się” aż do 1930 roku, kiedy to czeski mykolog – Albert Pilát opisał go z materiałów karpackich (stąd nazwa łacińska) jako nowy dla nauki. Przez dalszych 60 lat (!) i nikt o tym gatunku nie pisał, nie było go w opracowaniach mykologicznych, był zupełnie zapomniany. Dopiero w 1988 roku, opisanym przed laty grzybkiem, zainteresowali się dwaj szwajcarscy badacze, Antonio Baici i Jean-Claude Léger, którzy odkryli wiele stanowisk tego gatunku w szwajcarskich Alpach. Kilka lat później prace o szczeciniaku jaworowym publikowali już mykolodzy austriaccy, czescy, słowaccy i niemieccy. W Polsce po raz pierwszy stanowiska tego grzyba odszukał prof. Andrzej Chlebicki, głównie w Sudetach Wschodnich, i opublikował je w Acta Mycologica w 2003 roku. Dlaczego owocniki grzybka nie były obserwowane przez tyle lat?. Otóż występują one tylko na korze, tylko jaworów i tylko na jej wewnętrznej stronie. Żeby dostrzec owocniki, trzeba z pnia jaworu odłupać kawałek kory! Są one resupinowate (płasko przylegają do podłoża), mają barwę w różnych odcieniach brązu, dlatego mogą się niekiedy zlewać z barwą kory. Takie występowanie owocników jest u grzybów wyjątkowe. Szczeciniak jaworowy nie został znaleziony na korze innych gatunków drzew, nieznany jest także inny gatunek grzyba, o tak nietypowej biologii tworzenia owocników. Owocniki szczeciniaka jaworowego można obserwować przez cały rok, także teraz, w marcu. W Sudetach Zachodnich znalazłem cztery stanowiska (Karkonosze, Kotlina Jeleniogórska) bez specjalnych poszukiwań. Czy jest on u nas pospolity, jak wysoko sięga w Karkonoszach? – jeszcze nie wiemy. Gdyby ktoś chciał poszukać nowych stanowisk, a fotografie nie wystarczały do identyfikacji, to może odwiedzić Sobieszów. Tam, na skwerku z figurą Kunegundy rośnie jawor, który pod korą ukrywa naszego grzybka. Jawor łatwo jest odszukać, bo jest tylko jeden . I proszę go nie obłupić całkowicie, do znalezienia owocników powinny wystarczyć 1–2 płaty kory
Wasz mykolog Czesiu
Wycieczka przyrodnicza — Leśno-łąkowe mozaiki okolic Gierczyna
Zachodniosudeckie Towarzystwo Przyrodnicze
serdecznie zaprasza na kolejną w 2017 roku wycieczkę przyrodniczą:
“Leśno-łąkowe mozaiki okolic Gierczyna”
Odwiedzimy zupełnie płaskie tereny Kotliny Mirskiej.
Będziemy zbierać zioła (mieszanka wspomagająca pracę jelit), podziwiać walory florystyczne (storczyki, arnika, wszewłoga, ostrożeń dwubarwny), faunistyczne i krajobrazowe. Do wyjaśnienia czeka tajemnica kaolinowego lasu:)
Prowadzi: Andrzej Kurpiewski
Termin: 18 czerwca (niedziela) 2017
Zbiórka: parking przy sklepie Biedronka w Jeleniej Górze Sobieszowie na ul. Cieplickiej 217, godz. 10.00
Uwaga: Nie zapewniamy transportu, uczestnicy wycieczki sami powinni zadbać o transport samochodowy. Doświadczenie skłania nas, by wszystkim chętnym polecić umówienie się w kilka osób na jedno auto.
Udział w wycieczce jest bezpłatny. Uczestnicy we własnym zakresie powinni ubezpieczyć się od następstw nieszczęśliwych wypadków.