Staw jest sie­dli­skiem życia wielu orga­ni­zmów zwią­za­nych ze środo­wi­skiem wod­nym. Jest to miej­sce roz­rodu licz­nych pła­zów. Do szcze­gól­nie cie­ka­wych przed­sta­wi­cieli grupy należy zali­czyć grze­biuszkę ziemną (fot. 1) i kumaka nizin­nego (fot. 2). O ile doro­słe osob­niki są zwy­kle trudne do zaob­ser­wo­wa­nia, gdyż dzień spę­dzają zwy­kle zako­pane w ziemi, o tyle ich kijanki mocno rzu­cają się w oczy dzięki swoim roz­mia­rom. Mogą one osią­gać nawet 15 cm dłu­go­ści. Spośród pta­ków nie­kiedy spo­tkać tutaj zimo­rodka (fot. 3) i pliszkę gór­ską (fot. 4). Stawy są zamiesz­ki­wane rów­nież przez liczne gatunki owa­dów wod­nych. Niektóre z nich spę­dzają w wodzie tylko okres lar­walny, jak np. ważki. Okresowe osu­sza­nie zbior­nika zwięk­sza róż­no­rod­ność tego środo­wi­ska umoż­li­wia­jąc roz­wój innym, wyspe­cja­li­zo­wa­nym orga­ni­zmom. Na war­stwie mułu pokry­wa­ją­cej wyschnięte dno stawu poja­wiają się rzad­kie i zagro­żone w naszym kraju gatunki roślin, jak: poni­kło jajo­wate, turzyca cibo­ro­wata (fot. 5). Niegdyś rośliny te wystę­po­wały głów­nie na wysy­cha­ją­cych latem brze­gach dużych rzek lub starorzeczy. Wraz z regu­la­cją rzek oraz zabu­dową ich brze­gów znisz­czone zostały dostępne sie­dli­ska. Z tego względu roślin­ność ta jest obec­nie bar­dzo rzad­kim ele­men­tem naszej przy­rody. Rośnie tu także sito­wie korze­nio­czepne, wytwa­rza­jące dłu­gie łuko­wate pędy, któ­rych końce sty­ka­jąc się z pod­ło­żem zako­rze­niają się i dają począ­tek nowej rośli­nie. Wszystkie trzy gatunki znane są w tej czę­ści kraju zale­d­wie z kilku sta­no­wisk. Spośród innych rosną­cych tu roślin warto wymie­nić cha­rak­te­ry­styczne poni­kło igło­wate, wytwa­rza­jące drobne i bar­dzo cien­kie pędy, oraz jeżo­główkę poje­dyn­czą. Dla spo­rej liczby giną­cych gatun­ków regu­lar­nie osu­szane stawy (w szcze­gól­no­ści stawy rybne) stały się osto­jami zapew­nia­ją­cymi dogodne warunki i umoż­li­wia­ją­cymi prze­trwa­nie. Sztuczne zbior­niki wodne, zakła­dane przez czło­wieka w celach hodow­la­nych bądź rekre­acyj­nych, zwięk­szają więc znacz­nie róż­no­rod­ność biologiczną.

Tekst: Remigiusz Pielech i Krzysztof Zając

Podziel się:

•